From the Milky Way's point of view we all seem to be from a village

On the eve of the European elections Loesje wrote a series based on her idea that the ideal Europe is a Europe united by people. Her series was translated into Dutch, French, German and Polish.

 

Vanaf het universum gezien komen we allemaal uit hetzelfde dorp

Met de Europese verkiezingen voor de deur lijkt het alsof wij maar twee opties hebben: je stemt voor één Europa waarbij de economie boven alles gaat, of tégen één Europa waardoor elk volk zich terug moet trekken achter zijn oude grens. Van beide word ik niet vrolijk. Ik wil een Verenigd Europa van Mensen.

Je kent mij misschien wel van de posters, ik ben Loesje. Ik reis veel om vrienden op te zoeken, nieuwe mensen te leren kennen, met hen teksten te schrijven en de scherpste daarvan op straat te verspreiden. Reactie, een glimlach uitlokken, aan de praat raken.

De wereld is leuk, mooi en uitdagend, maar kan ook naar, ingewikkeld en oneerlijk zijn. Hetzelfde geldt voor Europa. Ik maak me daar zorgen over. Om mijn vrienden in Oekraïne, om de extreemrechtse partijen die steeds meer zetels winnen in Europa en in het algemeen om de positie van de mens in de Europese Unie.

Nu, met de aanstormende Europese verkiezingen, hoop ik je aandacht te kunnen trekken en mijn idee over Europa te vertellen. Hebben we een Europese Unie nodig? Nee, we hebben een verenigde wereld nodig. En ja, op weg naar die verenigde wereld kan een Verenigd Europa een goede tussenstap zijn. Niet één waarin de economie centraal staat, maar waarin mensen centraal staan: een Europa dat staat voor ontmoeten, doen, ontdekken en uitwisselen.

Een Verenigd Europa van Mensen

Een tijdje geleden had ik een Bosnisch vriendje. Zijn naam was Farouk en hij vertelde hoe hij als kind de oorlog in Joegoslavië had meegemaakt. En dat je niet zomaar buiten kon spelen. Er waren sluipschutters, mensen die zonder reden op iemand schoten, ook op kinderen. Zijn vader vertelde hem na de oorlog hoe onschuldig een granaat klinkt die in de zompige modder aan het front bij Sarajevo neerkwam: als een olifant die een dikke scheet laat na 23 kilogram savooiekool gegeten te hebben.

Ik realiseer me dat het heel bijzonder is dat er sinds de Tweede Wereldoorlog vrede is binnen het Verenigde Europa. Na twee wereldoorlogen was Europa er eindelijk van overtuigd dat samenwerking een betere optie is dan ieder land voor zich.

De mogelijkheden om Europa te ervaren zijn eindeloos. Hoe vaak pak ik de trein niet of ga ik al liftend naar mijn vrienden toe. Als we voor de val van de muur hadden geleefd, had ik die niet kunnen bezoeken. Als je net toevallig Bulgaarse vrienden hebt, kunnen ze sinds 1 januari zonder visumgedoe langskomen om te zien waar jij nou precies vandaan komt. Mensen zoeken elkaar op, leren van elkaars cultuur en gaan samen op avontuur en je hoeft niet bang te zijn dat je meteen in de gevangenis wordt gegooid voor illegaliteit of Europapropaganda. Mensen inspireren elkaar en dat zal altijd zo blijven.

Klop klop

Toch word ik soms ook een beetje bang van Europa. Vooral als politici erover praten. Dan wil ik onder mijn bed kijken of daar geen Europa ligt dat me een hele nacht wakker houdt. Het lijkt in deze tijd vooral over de centen te gaan. Tientallen jaren hebben de economische belangen voorop gestaan bij het uitbouwen van de EEU. Als er maar groei was, dan kwam alles goed. Goedkope arbeidskrachten worden gebruikt en misbruikt om de economie maar te blijven aanjagen. De wensen van de mensen komen er op de laatste plaats. Als wij ontevreden zijn, worden we balorig.

Onderbroeken snuffelen

De steeds groter wordende anti-Europa-beweging roept hard: Nee! Stop! Halt! Maar het internet houdt niet op bij Venlo. Moet er bij Lobith weer een echte Tolkamer komen? Als Ingrid nu de Afsluitdijk verdedigt, doet Henk dan met 2 F16's de Waterlinie?

Zie je het voor je? Bij elke grensovergang weer een uur in de rij staan om je paspoort te laten zien, een speurhond die op de achterbank springt en aan je onderbroeken snuffelt. Straks word ik verliefd op iemand uit het buitenland en dan zegt de ondervragende douanier: “Liefde? Maar daar is de wereld niet voor bedoeld.” Daar weegt een stoere verzameling stempels niet tegenop. Eigen volk eerst is toch geen optie. Dat is tobben in eenzaamheid. De stroom is juist de andere kant uit.

Andermans volk

Ik word zelf juist altijd heel nieuwsgierig naar andermans volk. Iedereen weet dat de mens vooruit wil, evolueren, progressie maken.

Als je twee multinationals bij elkaar zet krijg je keiharde concurrentie. Als je twee presidenten bij elkaar zet krijg je moeilijke onderhandelingen. Als je twee mensen uit verschillende landen bij elkaar zet krijg je nieuwsgierigheid, een gezellig gesprek en misschien een uitnodiging om te komen eten en een glaasje thuis gestookte slivovitsj te drinken of heerlijke Zweedse blauwebessensap.

Wijde blik

We staan nu op een kruispunt. De bureaucratische, stoffige breilaag die op begrippen als Europa en democratie ligt ... daar moeten we vanaf. We moeten er juist zin in krijgen. Zin in mensen. Europa is geen kwestie van stemmen. Europa is een kwestie van meedoen. Wat is de Europese gedachte, de Europese identiteit, het Europese gevoel? Ontmoeten, doen, ontdekken en uitwisselen denk ik. Een Verenigd Europa van Mensen. Want een wijde blik verruimt het denken (en je vakantieadressen). Ga en praat met vreemden, laat je verrassen. De toekomst van Europa en de wereld is te belangrijk om over te laten aan economisten, conservatieven en retro nationalisten. Aan ons, jij, ik, eenieder de keuze of de verkiezingen eind mei nog ergens naar gaan smaken. De wereld heeft een slinger nodig. Een duwtje in de goede richting.

Loesje